Rách rễ sụn chêm

Thứ Tư, 27/08/2025 07:26

ĐỊNH NGHĨA

Sụn chêm là một cấu trúc hình lưỡi liềm nằm giữa xương đùi và xương chày, giúp hấp thụ lực, bảo vệ sụn khớp và duy trì sự ổn định khớp gối. Rách rễ sụn chêm là tình trạng điểm bám của sụn chêm vào mâm chày bị rách hoặc mất ổn định. Khi rễ sụn chêm bị rách, sụn chêm có thể trượt khỏi vị trí ban đầu và mất chức năng, tương đương như bị cắt bỏ hoàn toàn.

Rách rễ sau sụn chêm trong thường gặp nhất ở người bệnh bị thoái hóa khớp gối, là một trong những nguyên nhân gây đau gối không đáp ứng với điều trị bằng thuốc.

TRIỆU CHỨNG

• Đau sâu trong khớp gối, đặc biệt ở giữa hoặc phía sau gối.
• Đau tăng khi ngồi xổm sâu, gập gối hoặc thực hiện các động tác nặng.
• Kẹt khớp gối
• Sưng đau vùng gối
• Một số trường hợp có hiện tượng sụn chêm bị trượt ra khỏi khớp (trượt ra), gây đau dữ dội, đặc biệt khi ấn vào vị trí sụn chêm

CHẨN ĐOÁN

• Dựa vào triệu chứng lâm sàng của người bệnh

• Người bệnh được chụp MRI tìm các dấu hiệu rách rễ sau sụn chêm như dấu trồi sụn chêm, dấu sụn chêm bị cắt cụt, dấu hiệu bóng ma,…..

ĐIỀU TRỊ

• Phẫu thuật nội soi khâu rễ sụn chêm: phục hồi vị trí bám gốc sụn chêm, giúp khôi phục chức năng bảo vệ khớp, giảm nguy cơ thoái hóa khớp tiến triển.
• Ưu điểm: phẫu thuật ít xâm lấn, ít đau, nằm viện ngắn ngày và giúp phục hồi chức năng khớp gối sớm
• Ở bệnh nhân sụn chêm bị trồi ra nhiều: cần kèm theo phẫu thuật trung tâm hóa sụn chêm
• Ở bệnh nhân có biến dạng trục chi (chân cong), có thể phối hợp phẫu thuật chỉnh trục xương để giảm tải lên vùng khớp tổn thương.
• Với người cao tuổi hoặc được phát hiện trễ, việc điều trị thường khó khăn do phát hiện muộn khi khớp đã bị thoái hóa nhiều. Phương hướng điều trị các tình huống này tùy trường hợp cụ thể.

ĐIỀU TRỊ SAU PHẪU THUẬT

• 6 tuần đầu: giảm áp lực lên sụn chêm sau khâu, tạo điều kiện lành rễ sụn chêm
  • Không chống chân bên phẫu thuật.
  • Không gấp gối quá 90 độ 
• Tập vật lý trị liệu theo từng giai đoạn với hướng dẫn của bác sĩ
• Sau mổ cần tái khảm để đánh giá triệu chứng
  • Xquang mỗi 3 tháng sau mổ: đánh giá tiến triển thoái hóa khớp
  • MRI 1 năm sau mổ: đánh giá lành rễ sụn chêm
• Tiêm chất nhờn Acid hyaluronic hoặc Huyết tương tươi giàu tiểu cầu (PRP) phục hồi sụn khớp, giảm tốc độ thoái hóa khớp
• Quản lý cân nặng phù hợp
• Thay đổi thói quen: không ngồi xổm, không quỳ gối, không ngồi xếp bằng

HỆ QUẢ NẾU KHÔNG ĐIỀU TRỊ

• Sụn chêm mất chức năng hấp thụ lực.
• Bong sụn tự phát vùng gối (SONK).
• Thoái hóa khớp gối tiến triển nhanh, gây đau kéo dài và giảm khả năng vận động.
• Gây lệch trục khớp nếu mất cân bằng lâu dài.
• Hậu quả cuối cùng là mất chức năng, cần phải phẫu thuật thay khớp nhân tạo.

CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Rách rễ sụn chêm có giống bong gân không?
Không giống. Bong gân là tổn thương dây chằng, còn rách rễ sụn chêm là tổn thương cấu trúc hấp thụ lực của khớp gối, do đó nghiêm trọng hơn.

2. Làm sao phân biệt rách rễ sụn chêm với thoái hóa khớp nguyên phát?
Thoái hóa khớp nguyên phát thường đau phía trước hoặc không có điểm đau cụ thể, còn rách rễ sụn chêm đau nhiều ở phía sau. Cảm giác đau khi ngồi xổm sâu và có thể kèm hiện tượng sụn chêm trượt ra ngoài khớp gây đau vị trí  của sụn chêm

3. Tất cả các vết rách đều cần phẫu thuật ?
Không. Một số vết rách nhỏ (rách một phần) có thể điều trị bảo tồn. Tuy nhiên, rách toàn bộ hoặc rách xuyên tâm gần gốc sụn chêm thường cần phẫu thuật để phục hồi chức năng sụn chêm.

4. Sau mổ bao lâu có thể quay về với sinh hoạt thường ngày?

Người bệnh có thể đi lại không cần nạng ở thời điểm 6 tuần sau mổ. Sau phẫu thuật 2-3 tháng có thể trở lại với hầu hết sinh hoạt cá nhân thông thường. Ở thời điể 9-12 tháng sau mổ, có thể quay lại thể thao hoặc các hoạt động thể chất.